Μαλρό, Αντρέ

(Andre Malraux, Παρίσι 1901 – 1976). Γάλλος συγγραφέας, αρχαιολόγος, θεωρητικός της τέχνης και πολιτικός. Ήταν παδί πλούσιας αστικής οικογένειας. Φοίτησε στο λύκειο Γκοντορσέ και κατόπιν στη Σχολή Ανατολικών Γλωσσών του Παρισιού, την οποία εγκατέλειψε πριν το πτυχίο. Πολύ νωρίς ασχολήθηκε με τα σύγχρονα καλλιτεχνικά ρεύματα, δημοσιεύοντας άρθα και δοκίμια. Το 1923 ανέλαβε μια αρχαιολογική έρευνα σε έναν ναό στη χερσόνησο της Ινδοκίνας στον οποίο έφτασε ακολουθώντας μια πορεία μέσα στη ζούγκλα την οποία ονόμασε βασιλική οδό, εμπνεόμενος κατόπιν το ομώνυμο μυθιστόρημα (La voie royale, 1930). Η αφαίρεση διάφορων αναγλύφων από τον ναό τού κόστισε τη σύλλυψη και τη φυλάκισή του στην Καμπότζη, η οποία ανακλήθηκε σε ένα χρόνο ύστερα από διπλωματικές ενέργειες. Στη συνέχεια βρέθηκε στη Σαϊγκόν, όπου συμμετείχε στο αντιαποικιακό κίνημα με την έκδοσή μιας εφημερίδας (1925-26). Συνέχισε το ταξίδι του στην Κίνα (1927) όπου μόλις είχε ξεσπάσει η κομουνιστική εξέγερση, η αιματηρή καταστολή της οποίας τού ενέπνευσε ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα του 20ού αι. το Η ανθρώπινη μοίρα (La condition humaine, 1933, βραβείο Γκονκούρ). Τη δεκαετία του 1930 υπήρξε ένας από τους μαχητικότερους εκπροσώπους του κομουνιστικού και αντιφασιστικού αγώνα στην Ευρώπη, αναλαμβάνοντας επικεφαλής επιτροπών για την απελευθέρωση σημαντικών κομουνιστών ηγετών, όπως του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ και του Ερνστ Τέλμαν, που κρατούνταν από το ναζιστικό καθεστώς, και προεδρεύοντας στο Α’ Διεθνές Συνέδριο Συγγραφέων, το οποίο υπήρξε βήμα καταγγελίας του ναζισμού. Ανέλαβε σημαντικές αποστολές στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο, συμμετείχε ως εθελοντής στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αργότερα στη γαλλική Αντίσταση. Μετά τον πόλεμο, ο Μ. (έχοντας εγκαταλείψει τον κομουνισμό –αφού ποτέ δεν ξεπέρασε το σοκ του γερμανοσοβιετικού συμφώνου– και καταγγέλλοντας τον σταλινισμό) συνεργάστηκε με τον Ντε Γκολ, με τον οποίο είχε συνδεθεί στο αλσατικό μέτωπο. Έγινε υπουργός Πληροφοριών το διάστημα 1945-47 και υπουργός Πολιτισμού το 1958-69. Με τα έργα του και με την ενεργό δράση του, ο Μ. είχε καταφέρει να ασκήσει μεγάλη επίδραση στις γενιές των αντιφασιστών διανοούμενων. Ως πολιτικός ωστόσο δεν κατάφερε σε γενικές γραμμές να μεταφράσει σε αποτελεσματική πράξη τα πολιτιστικά και κοινωνικά ιδεώδη του, περιορισμένος στα ασφυκτικά όρια της πραγματικότητας, αλλά και ολισθαίνοντας με τον καιρό σε όλο και πιο συντηρητικές θέσεις, με κατάληξη την εναντίωσή του στο νεολαιίστικο κίνημα του Μάη του ’68. Μεταξύ των σπουδαιότερων έργων του περιλαμβάνονται και τα Οι κατακτητές (Les conquerants, 1928), Η εποχή της καταφρόνιας (Le temps de mepris, 1935), Ελπίδα (L’ espoire, 1937), βασισμένο στον ισπανικό εμφύλιο, Οι καρυδιές του Άλτενμπουργκ (Les noyers de l’ Altenburg, 1943), Οι φωνές της σιωπής (Les voix du silence, 1951), φιλοσοφικό δοκίμιο για την τέχνη, Οι δρυς που τις κόβουν (Les chenes qu’ on abat, 1971), αναφερόμενο στις συνομιλίες του με τον Ντε Γκολ κ.ά. Παράλληλα εξέδωσε μια σειρά από δοκίμια για την ιστορία της τέχνης στον κόσμο. Το 1967 κυκλοφόρησε ο πρώτος τόμος των Αντιαπομνημονευμάτων του (Antimemoires) που συνοδεύτηκε από έναν δεύτερο τόμο με τον τίτλο Το σχοινί και το ποντίκι (La corde et le souris, 1976), οι οποίοι τελικά κυκλοφόρησαν υπό τον ενιαίο τίτλο Ο καθρέφτης του Άδη (Le miroire des limbes). Το έργο αυτό δεν αποτελεί συμβατική αυτοβιογραφία, αφού αποσιωπούνται εντελώς πολύ σημαντικά αλλά και τραγικά γεγονότα της ζωής του συγγραφέα (όπως ο θάνατος της μητέρας των παιδιών του σε σιδηροδρομικό δυστύχημα, η φυλάκιση και ο θάνατος του αδελφού του από τους Γερμανούς, ο θάνατος και των δύο γιων του σε αυτοκινητικό δυστύχημα), αλλά αναφέρεται γενικά στις φιλοσοφικές και στις καλλιτεχνικές του απόψεις. Ο Γάλλος συγγραφέας Αντρέ Μαλρώ.